ಒಂಬತ್ತು(೯) ಅನ್ನುವುದು ಏತಕ್ಕೆ?

ಒನ್(ದು)+ಪತ್ತು = ಒಂಬತ್ತು (ಅಂದರೆ ೧೦ಕ್ಕೆ ೧ ಕಡಿಮೆ. ಕೆಲವರು ತಪ್ಪಾಗಿ ’ಒಂಭತ್ತು’ ಎಂದು ಉಲಿಯುತ್ತಾರೆ. !!)
’ಒನ್’ ಪದದಲ್ಲಿರುವ ’ನ್’ ಮೂಗಿಲಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ’ಪತ್ತು’ ಪದದಲ್ಲಿರುವ ’ಪ’ -> ’ಬ’ ಆಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕನ್ನಡದ ಕಟ್ಟಳೆ.
ಪತ್ತು +ಒಂದು(10+1) = ಪತ್+ಒಂದು=> ಪನ್+ಒಂದು= ಪನ್ನೊಂದು (ಪತ್ ಪದದಲ್ಲಿ ’ತ’ಕಾರಕ್ಕೆ ’ನ’ಕಾರ ಆದೇಶವಾಗಿ ಬಂದು ’ಪನ್’ ಅಂತಾಗಿದೆ).


ಒಂದು ವೇಳೆ ಅಲ್ಲಿ ಮೂಗುಲಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅದು ’ಪ್’->’ವ್’ ಆಗುತ್ತದೆ. ಎತ್ತುಗೆಗೆ: ಬೆರೆಸಿದ+ಪೋಲ್= ಬೆರೆಸಿದವೋಲ್

ಕನ್ನಡದ ಕಟ್ಟಳೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ’ೞ’ ಬರಬೇಕು?

ಉತ್ತರ: ಅದರ ಮುಂದೆ ’ಲ್’ಕಾರ ಇದ್ದರೆ ಅಲ್ಲೆಲ್ಲ ’ೞ’ಕಾರ ಬರುತ್ತೆ.

ಎತ್ತುಗೆಗಾಗಿ:-
ಅೞಲ್ =cry
ಕೞಲ್, ಕೞಲೆ( anklet)
ಕೞಲ್ = buttermilk
ಕೞಲ್ = two or three of the upper joints of a sugar-cane that are insipid.
ಕೊೞಲ್ = flute
ತೊೞಲ್ = go around, suffering
ನೆೞಲ್ = ನೆರಳು,shade
ಪೊೞಲ್ = ಹೊಳಲು, town,city
ಬೞಲ್ = ಸುಸ್ತು, tired
ಬಿೞಿಲ್ = ಒಂದು ಗಿಡದ ಹೆಸರು
ಬೀೞಲ್ = ಊಡೆ = root that grows downwards from the branches of a banyan and other trees, pendent root; ūḍe pendent root of a banyan tree
ಉೞಲ್(ಉೞುವಿಕೆ)
ಏೞಲ್(ಏಳಿಗೆ)
ಮೞಲ್(ಮೞ್ಗಣ್) the eyes to become dim


ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಹೊರತಾದ ಪದಗಳು ಇವೆ:
ಅಳಿಲ್
ಮಳಲ್
References: ಎಮನೊ ಮತ್ತು ಬರೊಅವರ ದ್ರಾವಿಡ ನುಡಿಗಂಟು (http://dsal.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/search3advanced?dbname=burrow&query=bir%CC%A4al&matchtype=exact&display=utf8)

ಮೊಗೇರ/ಮೊಗವೀರ ಅಂದರೆ ಏನು?

ಮೊಗೆ = ನೀರನ್ನು ಒಂದು ಹಿಡಿಯಲ್ಲಿ/ಚೆಂಬಿನಲ್ಲಿ ಕೊಳದಿಂದಲೊ, ಹೊಳೆಯಿಂದಲೊ, ಕಡಲಿನಿಂದಲೊ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು.

ಎಮನೊ ಮತ್ತು ಬರೊ ನುಡಿಗಂಟಿನಿಂದ:-

Ka. moge to take water with a vessel out of a pond, tank or stream for one's use, ladle out (any fluid with a small vessel out of a larger one), scoop, bale; n. state of (water) being sufficient to be taken (out of a pond, etc.);

ಹೀಗೆ ಮೊಗೆದು ಮೀನನ್ನು ಹಿಡಿಯಬಹುದು. ಹಾಗಾಗಿ ಮೀನುಗಾರರಿಗೆ ಮೊಗೆಯುವವರು=>ಮೊಗೆಯರು => ಮೊಗೇರರು ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ. ಮೊಗೇರ/ಮೊಗವೀರ ಎಂಬ ಜಾತಿಯು ಕರ್ನಾಟಕದ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿದೆ.

ಮುಂಬಯ್ ಅಂದರೆ ಏನು?

ಮುನ್+ ಪಾಯ್ = ಮುಂಬಾಯ್ = ಮುಂಬಯ್
ಪಾಯ್= ಹಾಯ್ = ತೇಲ್ (sail), ಬಳಕೆ : ಹಾಯಿದೋಣಿ

ತೇಲುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಸಿಗುವ ತಾವು(ಜಾಗ) -ಮುಂಬಯ್

ಬರ್ತನ ಪದಗೊಳ್

ಬರ್ತನ ಪದಗೊಳ್!

ಕಾಪಿ ಕನ್ನಡ ಕಯ್ಯಿಡದೋಳ್
ಅಂದ್ರೆ ಬರ್ತಂಗ್ ಪ್ರಾಣ
ಲೋಟಾನ್ ಎತ್ತ್ ಕುಡ್ಬುಟ್ಟಂದ್ರೆ
ತಕ್ಕೊ! ಪದಗೊಳ್ ಬಾಣ :)
---
ರತ್ನನ ಪದಗಳ್ ಒಂದು ಪದ್ಯದ ಅಣುಕುಪದ್ಯEdit

ಹೊಳಲು ಅಂತ ಯಾಕೆ ಬಂತು?

ಪೊಳಲ್ = ಹೊಳಲ್ = ಪುರ( city)= ನಗರ, ಇದನ್ನ ಈ ರೀತಿ ಪೊೞೆ+ಅಲ್=>ಪೊೞೆಯಲ್=>ಹೊಳೆಯಲ್(ಹೊಸಗನ್ನಡ)=> ಹೊಳಲ್ ಅಂದ್ರೆ ಹೊಳೆ ಹತ್ರ, ಹೊಳೆಯಲ್ಲಿ, ಮೊದಲೆಲ್ಲ ಹೊಳೆಯ ದಡದಲ್ಲಿ/ಹತ್ತಿರ ನಗರಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದವು. ಯಾಕಂದರೆ ಹೊಳೆಯ ನೀರಿಂದನೇ ಬದುಕು/ದುಡಿಮೆ/ನಡಾವಳಿ ನಡೀತಾ ಇತ್ತು. ಎತ್ತುಗೆಗೆ ನೈಲ್,ಗಂಗೆ,ಕಾವೇರಿ(ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣ)

ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶೇಶ ಅಂದ್ರೆ ಚಾಲುಕ್ಯರು ಬಾದಾಮಿಯಲ್ಲಿ ಕಲ್ಗುಡಿ, ಕೋಟೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿದರೂ ಪಟ್ಟ ಮಾಡ್ಕೊಳ್ಳಕೆ ಕಿಸುವೊಳಲಿಗೆ(ಪಟ್ಟದ ಕಲ್ಲಿಗೆ) ಬರಬೇಕಾಗಿತ್ತು ಯಾಕಂದ್ರೆ ಅಲ್ಲೇ ಮಲಪ್ರಬೆ(?)ಹರಿಯೋದು. ಹಾಗಾಗಿ ಬಾದಾಮಿ ಎಂದು ಹೊಳಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಕಿಸುವೊಳಲು ಹೊಳಲಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯಿತು.
ದ್ರಾವಿಡ ನುಡಿಗಂಟಿನಿಂದ
Ka. por̤e river
Ka. por̤al town, city.