'ಮಾಡುತ್ತೇನೆ' - ಇದನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಿಡಿಸುವುದು?

ಈಗಾಗಲೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ನುಡಿಯರಿಗರು ಇದನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಿಡಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡೋಣ

ರಾ.ನರಸಿಂಹಾಚಾರ‍್ಯ :
   ಮಾಡು+ಉತು/ಉತ್ತ+ಇಹೆನು = ಮಾಡುತಿಹೆನು/ಮಾಡುತ್ತಿಹೆನು  [History of Kannada Language,1990]

ಆದ್ದರಿಂದ ಮಾಡುತ್ತೇನು ಎಂಬುದು ಮಾಡುತ್ತಿಹೆನು ಎಂಬುದರ ಆಡುಮಾತಿನ ರೂಪ ಎಂದಶ್ಟೇ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಮಾಡುತ್ತೇನೆ [ಮಾಡುತ್ತೇನು+ಎ] ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಇರುವ ಕೊನೆಯ 'ಎ'ಕಾರ ಒತ್ತಿ ಹೇಳುವುದಕ್ಕೋಸ್ಕರ ಎಂದಶ್ಟೇ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಬದ್ರಿರಾಜು ಕೆ.ಮೂರ್ತಿ:
   ಮಾಡ್+ಉತ್ತ್+ಏನೆ = ಮಾಡುತ್ತೇನೆ   [ The Dravidian Languages, 2003]

’ಉತ್ತ’ ಎಂಬುದು ಹೊತ್ತಿನ ಒಟ್ಟು
’ಎನು’ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ಗುರ್ತ-ಒರೆಣಿಕೆ-ಮಾತಾಳು (gender-number-person) ಒಟ್ಟು ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಮಾಡುತ್ತೇನೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಏನು/ಏನೆ ಹೇಗೆ ಬಂತು ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದಂತೆ ತೋರುತ್ತಿಲ್ಲ.

ತೀರಮೆ:-
      ರಾ.ನರಸಿಂಹಾಚಾರ್ಯರು ಹೇಳಿರುವ ಹಾಗೆ ಮಾಡು+ಉತ್ತ+ಇಹೆನು ಎಂಬುದನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳೋಣ. ಇದರಲ್ಲಿ ಇಹೆನು ಎಂಬುದು ಹಳಗನ್ನಡದ 'ಇರ‍್ಪೆನ್' (ಇರ್+ಪ್+ಎನ್) ಎಂಬುದರಿಂದ ಬಂದಿದೆ.

ಇದರಲ್ಲಿ ’ಇರ್’ ಎಂಬುದು ಎಸಕಪದ,
                 ’ಪ್’ ಎಂಬುದು ಹಿಂಬೊತ್ತಲ್ಲದ ಹೊತ್ತಿನ ಒಟ್ಟು ಮತ್ತು
                 ’ಎನ್’ ಎಂಬುದು  ಗುರ್ತ-ಒರೆಣಿಕೆ-ಮಾತಾಳು (gender-number-person) ಒಟ್ಟು

ಮಾಡುತ್ತಿಹೆನ್ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿರುವ ’ಇಹೆನ್’ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ’ಇ’ ಮತ್ತು ’ಹ್’ ಕಾರ ಎರಡೂ ಹೊಸಗನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದುಹೋಗಿದೆ. ಈ ’ಹ್’ ಕಾರ ಬಿದ್ದುಹೋಗಿರುವುದರಿಂದ ಮುಂದಿದ್ದ ’ಎನ್’ ಎಂಬುದು ’ಏನ್’ ಆಗಿದೆ.

   ಮಾಡುತ್ತ+ಇ+ಹ್+ಎನ್ => ಮಾಡುತ್ತ+ಏನ್ => ಮಾಡುತ್ತೇನ್  ಎಂದಾಗಬೇಕಿತ್ತು. 

ಆದರೆ, ಮಾಡುತ್ತೇನ್ ಎಂಬುದು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ’ಮಾಡುವಿಕೆ’ಯ ನಿಕ್ಕಿತನವನ್ನು (certainty) ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಆ ನಿಕ್ಕಿತನವನ್ನು ತಂದುಕೊಡಲು ’ಎ’ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ.

          ಮಾಡುತ್ತೇನ್+ಎ => ಮಾಡುತ್ತೇನೆ

ಕಿಟ್ಟೆಲ್ ಪದನೆರಕೆಯಲ್ಲಿ ’ಎ’ ಅನ್ನು particle of emphasis ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ; ಅಂದರೆ ನಿಕ್ಕಿತನದ ಒಟ್ಟು.  ಎತ್ತುಗೆಗೆ: ನಾಲ್ಕೆ (ನಾಲ್ಕು+ಎ),  ಒರ‍್ವನೆ(ಒರ‍್ವನ್+ಎ),  ತಾನೆ(ತಾನ್+ಎ)

ಇದೇ ತರ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಹೀಗೆ ಬಿಡಿಸಬಹುದು:-

         ಮಾಡು+ಉತ್ತ+ಅಪ್ಪನ್ => ಮಾಡುತ್ತಪ್ಪನ್ => ಮಾಡುತ್ತಹನ್ => ಮಾಡುತ್ತಾನ್ =>ಮಾಡುತ್ತಾನೆ

ತಡವಾಗಿ ಅರಳಿದ ಹೂವು

ಒಡನಾಡಿ ಹೂವುಗಳ
ಕೂಡಿ ನಲಿದು ನಗಲಾಗಲಿಲ್ಲ
ತಡವಾಗಿ ಅರಳಿದ ಹೂವು
ಬೇಡವಾದೆ ನಾನು 

ಹೆಣ್ಣಿನ ತುರುಬ ಏರಲಿಲ್ಲ
ಕಣ್ಣಿಗೆ ಮಿಗೆ ತಂಪೆರೆಯಲಿಲ್ಲ
ತಡವಾಗಿ ಅರಳಿದ ಹೂವು
ಬೇಡವಾದೆ ನಾನು 

ಬಂಡನೀಯಲಿಲ್ಲ ಮೊರೆವ ದುಂಬಿಗೆ
ಕಂಡವರೊಯ್ಯಲಿಲ್ಲ ಸಲುವ ಗುಡಿಗೆ
ತಡವಾಗಿ ಅರಳಿದ ಹೂವು
ಬೇಡವಾದೆ ನಾನು 

ಬಿಸುಡಿದರು ಮಸಣದೊಳು
ಹಿಸುಕಿದರು ಕಸದಂತೆ ಕಾಲಲಿ
ತಡವಾಗಿ ಅರಳಿದ ಹೂವು
ಬೇಡವಾದೆ ನಾನು 

ಮಣ್ಣಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಾದೆ ಕೊಳೆತು
ಹಣ್ಣಾಗಲು ಬೆಳೆವ ಮರದಲ್ಲಿ
ತಡವಾದರೇನು ಅರಳಲು
ಕೊಡಲಿಲ್ಲವೆ ನಾ ನನ್ನ ಕೊಡುಗೆ!!

ಹೊಳೆಯುತ್ತಿರು ಹೊಳೆಯುತ್ತಿರು

ಹೊಳೆಯುತ್ತಿರು ಹೊಳೆಯುತ್ತಿರು
ಹೊಣೆಯ ಹೊತ್ತು ನೀನು
ಹಾಳೆಯ ಸಾಲು ಹೊಸದಾಗುವ ವರೆಗೆ
ಹೊಳೆಯ ಹೂಳು ಎತ್ತುವ ವರೆಗೆ

ಹೊಳೆಯುತ್ತಿರು ಹೊಳೆಯುತ್ತಿರು
ಹೊಣೆಯ ಹೊತ್ತು ನೀನು
ಹಾದಿಯೆಲ್ಲ ಬರಿದಾಗುವ ವರೆಗೆ
ಹೂವೆಲ್ಲ ಬಾಡುವ ವರೆಗೆ

ಹೊಳೆಯುತ್ತಿರು ಹೊಳೆಯುತ್ತಿರು
ಹೊಣೆಯ ಹೊತ್ತು ನೀನು
ಹಸಿದ ಹೊಟ್ಟೆ ಹೊರೆಯುವ ವರೆಗೆ
ಬಸಿದ ಬೆವರು ಆರುವ ವರೆಗೆ

ಹೊಳೆಯುತ್ತಿರು ಹೊಳೆಯುತ್ತಿರು
ಹೊಣೆಯ ಹೊತ್ತು ನೀನು
ಹೊಂಗದಿರಿಂದ ಹೊಳೆವೆ ನೀನು
ಇಳೆಯ ಇರುಳ ನುಂಗುವೆ ನೀನು

ಹೊಳೆಯುತ್ತಿರು ಹೊಳೆಯುತ್ತಿರು
ಹೊಣೆಯ ಹೊತ್ತು ನೀನು
ಹೇಗಾದರೇನು?! ಯಾರು ಏನಾದರೇನು!
ಹೂ! ಅದರಿಂದ ನಿನಗೇನು
ಓ ಹೊತ್ತೇ! ಈ ಹೂಟದ ಗುಟ್ಟೇನು?

ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೆ ನಾನು

ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೆ ನಾನು

ಬರೆದಿದ್ದೆ ಎಲ್ಲವನು

ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೆ ನಾನು

ತಿಳಿದಿದ್ದೆ ಎಲ್ಲವನು

ಆಗ ನಾನು ನಾನಾಗಿರಲಿಲ್ಲ

ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೆ ನಾನು

ಮಂದಿ ಮೆಚ್ಚಿಹರು ಬರಹವನು

ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೆ ನಾನು

ಸುತ್ತಲು ಮುತ್ತುವರು ಎನಗಾಗಿ

ಆಗ ನಾನು ನಾನಾಗಿರಲಿಲ್ಲ

ಅಂದುಕೊಳ್ಳಲು ನಾನು

"ನನ್ನ ನಾ ಅರಿತಿಹೆನೆ?"

ಬಂದನೊಬ್ಬನು ಎಲ್ಲಿಂದಲೊ

ಹೊದ್ದು ಹೊಸ ಪಾಂಗನು

ಆಗಲೂ ನಾನು ನಾನಾಗಿರಲಿಲ್ಲ

ಅಂದುಕೊಂಡೆನು ನಾನು

ಕಲಿಸಿಹೋದನಾ ಅವನು

ನಾನಾಗುವ ಬಗೆಯ

ಆಗ ನಾನು ನಾನಾಗಿರಲಿಲ್ಲ

ಕಂಡುಕೊಂಡೆನು ನಾನು

ಕಂಡಿತ ನಾನಾಗುವ ಬಗೆಯ

ನನಗೆ ನಾನು ಕಲಿಸುವ ಬಗೆಯ

ಆಗ ಅವನು ಅಲ್ಲಿರಲಿಲ್ಲ

ನಾನು ನಾನಾಗಿದ್ದೆ